TrongTalkshow Chuyện Cuối Tuần chủ đề “Bệnh trầm cảm – sát thủ thầm lặng” sẽ là cuộc đối thoại thẳng thắn giữa đạo diễn Lê Hoàng và Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A. Tiến sỹ Tô Nhi A khẳng định “Sát thủ” của bệnh trầm cảm cũng rất nguy hiểm và cách chữa trị nó thì không đơn giản như những căn bệnh khác thông thường khác.
Đạo diễn Lê Hoàng cho biết, hiện nay, rất nhiều người bị trầm cảm nhưng họ không nhận ra điều đó. Chỉ đến khi ý nghĩ tự tử xuất hiện, nhiều người mới biết bản thân trầm cảm đã khá nặng. Trong cuộc sống hiện nay, rất nhiều người bị trầm cảm nhưng không nhận ra. Chỉ đến khi trong đầu xuất hiện ý nghĩ hủy hoại cơ thể như tự tử thì nhiều người mới hốt hoảng biết rằng mình bị bệnh: “Họ cho rằng, khi buồn, khi thi trượt, khi bị từ chối tình yêu thì sao là trầm cảm được. Thế nhưng, chỉ khi tìm đến cái chết hoặc thấy người thân tìm đến cái chết, nhiều người mới biết bản thân hoặc người xung quanh bị trầm cảm”.
Còn theo tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A, trầm cảm là khi một ai đó muốn từ chối cuộc sống của mình, muốn rời xa các mối quan hệ xã hội, khi trầm cảm lên đến đỉnh điểm, có người chọn cách tự tử, có người lại không. Trầm cảm là một quá trình, không phải bỗng nhiên người trầm cảm tìm đến cách hủy hoại cơ thể mà thường là một quá trình tích tụ những căng thẳng, lo âu. Và thường thì bản thân người đó không nhận ra bản thân trầm cảm.
Bên cạnh đó, những người xung quanh cũng không nhận ra để giúp đỡ người bị trầm cảm. Hiện tại, trong các mối quan hệ xã hội, mối quan hệ gia đình, công sở, trường học cũng chưa đủ kết dính để có thể hỗ trợ ngay lập tức những người trầm cảm. Vì thế, đây là một căn bệnh nổi cộm của xã hội hiện nay nhưng lại diễn ra âm thầm, và vì thế, rất ít người nhận ra sự nguy hiểm của nó.
Hiện nay, tại các bệnh viện có rất nhiều khoa, tuy nhiên, không có một khoa nào để chữa riêng bệnh trầm cảm. Khi có người thân bị bệnh mất ngủ, không ăn uống được, huyết áp lên xuống, đưa đi khám ở khoa thần kinh, tiêu hóa hay tim mạch thì thường không tìm ra bệnh, và vì thế, nhiều người lại càng không biết mình trầm cảm để chữa. Đặc biệt, người Việt thường có thói quen chối bỏ căn bệnh này, cho rằng trầm cảm là bị khùng hoặc điên, vì thế, không phải ai cũng dám thừa nhận mình bị bệnh này để tìm các biện pháp chữa trị.
Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A cho biết thêm, hiện tại số lượng người bị trầm cảm rất khó thống kê, tuy nhiên, có thể lên đến vài chục ngàn người. Đặc biệt, rất nhiều lứa tuổi hiện nay đều mắc phải chứng bệnh này. Có những đứa trẻ ngay từ nhỏ đã bị trầm cảm nhưng không được sự hỗ trợ của gia đình, lớn lên lại tiếp tục bị nặng hơn và khi gặp các cú sốc trong cuộc sống, việc không tìm ra phương hướng, tìm đến cái chết là một điều không hiếm.
Một vấn đề khá khó khăn hiện nay là khoa học không chia trầm cảm ra mãn tính, bộc phát hay bẩm sinh mà dựa vào mức độ của bệnh bởi trầm cảm thuộc về vấn đề tương tác xã hội. Khi con người không còn thiết tha gì với các hoạt động xã hội, bị mất cân bằng giữa đời sống thực tại và đời sống cá nhân thì sẽ rơi vào trạng thái trầm cảm. Giữa trầm cảm và tự kỷ có sự liên quan, tuy nhiên, tự kỷ không phải là bệnh như trầm cảm mà chỉ là triệu chứng. Có 3 biểu hiện rõ rệt nhất của một người bị trầm cảm đó là: Không thích kết nối với xã hội, dễ nổi giận, hay quát mắng, không hài lòng với mọi thứ đang diễn ra. Bên cạnh đó, người bị trầm cảm cũng thường rơi vào trạng thái làm việc quá nhiều, không quan tâm đến những gì diễn ra xung quanh.
Để nhận biết con mình có bị trầm cảm không, theo tiến sĩ Tô Nhi A, các bậc cha mẹ cần quan sát kĩ con cái, nếu thấy con bạn khác với bình thường, ví dụ cả 7 ngày chỉ đóng cửa phòng ngủ, không ăn uống điều độ, ăn quá ít hoặc quá nhiều, ngủ trái múi giờ, điểm số kém đi, không có mối quan hệ thân thiết với bất kì ai, không biết kiềm chế cảm xúc thì đó là những biểu hiện của trầm cảm. Và khi đó, người làm cha mẹ cần hết sức bình tĩnh, cẩn trọng để có thể hỗ trợ con vượt qua.
Tiến sỹ Tô Nhi A
Đạo diễn Lê Hoàng cho biết, hiện nay, giới trẻ thường hay bị rơi vào những cú sốc tâm lý như thi trượt, bị người yêu bỏ, nếu không biết kiểm soát thì có thể từ đó bị trầm cảm dạng nhẹ. Ngược lại, nếu được động viên, an ủi kịp thời, đứa trẻ sẽ có thể vượt qua để sống tiếp. Vì thế, các bậc cha mẹ, khi thấy con có những biểu hiện khác thường, không nên quy cho là con bị trái nết, ương ngạnh mà cần phải tìm hiểu kĩ tâm tư của con để có những biện pháp phù hợp.
Trước băn khoăn của đạo diễn Lê Hoàng về việc trầm cảm có phải là căn bệnh của xã hội văn minh hay không, tại sao ở Hàn Quốc bệnh trầm cảm nặng hơn ở Việt Nam, ở thành phố người bị trầm cảm nhiều hơn ở nông thôn, tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A cho rằng, điều này đúng một phần. Ngày xưa, trong xã hội nguyên thủy không thể thống kê được có căn bệnh này không, nhưng rõ ràng là hiện nay, nông dân ít bị bệnh này hơn giới trí thức. Đặc biệt, hiện nay, công nghệ thông tin phát triển, độ lan truyền thông tin nhanh hơn, xưa người bị trầm cảm không ai biết thì nay sau 30 giây toàn thế giới biết. Đặc biệt, do đời sống hiện đại, thông tin quá nhiều, con người có quá nhiều cách giải trí trên internet nên ở thành phố lớn, mối quan hệ kết nối giữa con người với nhau ngày càng ít đi. Còn ở nông thôn, sự giao lưu xóm làng nhiều hơn. Do đó, ở nông thôn hiện tượng trầm cảm cũng ít hơn.
Về độ tuổi nào bị trầm cảm nhiều nhất, theo Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A, không có sự phân loại. Tuy nhiên, ở từng độ tuổi đều có thể bị trầm cảm: “Bất cứ độ tuổi nào mà không có sự gắn kết gia đình đều có thể rơi vào trầm cảm. Thường thì người già giao kết gia đình, người trẻ kết giao xã hội. Nếu người trẻ mất đi mối kết giao với xã hội như sau khi sinh phải nghỉ làm hoặc không hứng thú với trường học, công sở thì dễ trầm cảm”. Có 3 giai đoạn mà con người bị trầm cảm nhiều nhất. Đó là ở tuổi dậy thì (15-18 tuổi), người phụ nữ sau sinh và người mới về hưu. Đạo diễn Lê Hoàng đồng tình với điều này và cho biết, anh từng gặp một người bạn mới về hưu, chỉ sau vài tuần mà tóc đã bạc trắng: “Với những người này tiền bạc không phải là vấn đề, tuy nhiên, họ đang quen, buổi sáng dậy đánh răng rửa mặt đến cơ quan có người đưa giấy tờ kí, nay thì không biết đi đâu, làm gì. Vợ đi làm, con đi học, vì thế, họ bị hụt hẫng, suy sụp tinh thần thấy rõ”.
Về cách chữa bệnh trầm cảm, theo đạo đạo diễn Lê Hoàng, có những người chấp nhận sống chung với bệnh này và từ đó gây nên những hậu quả đau lòng. Vị đạo diễn tiết lộ, anh từng chứng kiến một người bạn có con gái bị trầm cảm, buổi sáng hai bố con vừa nói chuyện bình thường thì sau đó khi người bố vừa đi, đứa con đã nhảy lầu. Do đó, đây là căn bệnh cần phải chữa trị kịp thời. Tuy nhiên, cách chữa trị nó thì không đơn giản như những bệnh khác thông thường.
Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A cũng đồng tình và cho rằng, trầm cảm cần phải được giải quyết dựa trên sự thấu hiểu rõ nguyên nhân vì sao người bệnh bị stress, có biểu hiện sang chấn tâm lý như thế nào, vì sao lại cảm thấy buồn tủi, không muốn kết nối với thế giới bên ngoài. Việc chữa bệnh này không phải bằng tiền bạc, vật chất mà phải đến từ sự can thiệp xã hội và yếu tố tâm lý, giúp ổn định cuộc sống và cân bằng mọi yếu tố xã hội. Từ đó giúp cho người bị trầm cảm có hệ thần kinh khỏe mạnh, để vượt qua những sang chấn tâm lý và ổn định tinh thần.
Talkshow Chuyện Cuối Tuần chủ đề “Bệnh trầm cảm – sát thủ thầm lặng” sẽ được phát sóng vào 21g35 ngày thứ bảy ngày 2/5 trên kênh VTV9.
AC
