Nếu không có Stan Lee, các siêu anh hùng như Người Nhện, Người Sắt, Người Sói… của nghệ thuật thứ 7 đã không có trên đời.
Ngày 12/11, Stan Lee qua đời tại Trung tâm y tế Cedars-Sinai ở thành phố Los Angeles sau thời gian dài mắc bệnh viêm phổi, giảm thị lực. Ông là người đã khai sinh ra Vũ trụ điện ảnh Marvel (MCU) với hàng loạt nhân vật siêu anh hùng như: Người Nhện, Người Sắt, Người Kiến… Những nhân vật này đã góp phần làm nên tên tuổi của nhiều diễn viên danh tiếng.
*Người nhện
Nhân vật này do Stan Lee và Steve Ditko sáng tạo, xuất hiện lần đầu vào tháng 8/1962, trong Amazing Fantasy #15. Người nhện tên thật là Peter Parker, mất cả cha và mẹ trong một vụ tai nạn máy bay.
Trong một buổi triển lãm, Peter bị một con nhện (trước đó đã bị chiếu xạ, đang trong quá trình đột biến) cắn. Sau đó, cậu học trò nhanh chóng phát hiện bản thân có khả năng bám tường, nhả tơ và thực hiện các hoạt động siêu năng lực.
Người nhện được đông đảo khán giả trên toàn thế giới yêu mến từ bản truyện tranh, hoạt hình cho đến người đóng
Người nhện chiến đấu với nhiều kẻ xấu như: thợ săn Kraven (kẻ đi săn lùng người nhện), Sandman (tên tội phạm có khả năng biến thành cát), Dr. Doom (tiến sĩ huỷ diệt), Lizard (một nhà khoa học có khả năng biến thành loài bò sát khổng lồ), Green Goblin (yêu tinh xanh, tên tội phạm điên cuồng muốn thống trị thế giới ngầm…), Mysterio (kẻ gây ảo giác khiến người nhện bị xem là tội phạm)… Sau cái chết của người chú, người nhện lập lời thề quyết bảo vệ cho nhân loại.
Nhân vật người nhện gắn với hình ảnh anh hùng chính nghĩa, quả cảm. Người nhện cũng thuộc tuýp nhân vật hóm hỉnh. Người nhện từng xuất hiện nhiều lần trong phim ảnh. Từ năm 1978 đến năm 1981, người nhện được mang lên màn ảnh rộng trong: Spider man (1977, 1978) Spider man strikes back(1978) Spider man: The dragon’s challenge (1981). Tuy nhiên, những bộ phim này thực chất là phim truyền hình ngắn, được cắt dựng cho giống phim điện ảnh.
Năm 2002, Marvel chính thức đưa Người nhệnlên màn ảnh rộng, mở đầu trong chuỗi phim về nhân vật này. Phim dài 121 phút, được đầu tư kinh phí 140 triệu USD, thu về hơn 820 triệu USD. Tobey Maguire là nam diễn viên được chọn cho vai người nhện trong bản này. Diễn xuất của Tobey Maguire được đánh giá cao, trở thành hình ảnh người nhện thuyết phục.
Chú nhện nhóc Tom Holland được đánh giá là đúng hình tượng nhân vật từ truyện tranh
Hai năm sau, Người nhện 2ra đời, với kinh phí đầu tư 200 triệu USD, thu về 783,3 triệu USD. Phim kể về việc Peter Parker phải chật vật để xoay xở cả cuộc sống cá nhân và trách nhiệm làm người nhện. Tiến sĩ Otto Octavius là nhân vật phản diện. Người nhện buộc phải ngăn chặn ông tái tạo thành công thí nghiệm gây đe dọa phá hủy thành phố.
Năm 2007, Người nhện 3 được ra mắt, kinh phí đầu tư tăng thêm 58 triệu USD, thu về hơn 890 triệu USD. Phim nhận khen, chê trái chiều từ các nhà phê bình. Tuy nhiên, đây vẫn là một trong những phim có doanh thu ấn tượng nhất của Marvel. Năm 2012, The amazing spider man (Người nhện phi thường/ Siêu nhện tái xuất) được sản xuất bởi Columbia Pictures. Andrew Garfield vào vai chính Peter Parker. Sau đó 2 năm, đơn vị này tiếp tục phát hành phần 2 của phim.
Năm 2017, Spider man: Homecoming do Columbia Pictures và Marvel Studios sản xuất ra đời, có ý nghĩa khởi động lại dự án người nhện của Marvel sau nhiều năm nhượng quyền lại cho Sony Pictures. Phim được đầu tư 175 triệu USD, thu về hơn 880 triệu USD. Diễn xuất vui nhộn, tự nhiên, gương mặt ăn hình của Tom Holland nhận được nhiều khen ngợi.
*Iron man: Người sắt
Đây là siêu anh hùng do Stan Lee sáng tạo, Larry Lieber phát triển. Họa sĩ Don Heck và Jack Kirby đảm nhận vai trò thiết kế. Iron Man Tony Stark xuất hiện lần đầu tiên trong truyện tranh Tales of Suspense #39 vào tháng 3/1963. Người sắt tên thật là Tony Stark, được mô tả là một ông trùm công nghiệp, một kỹ sư thiên tài.
Ban đầu, Stan Lee sáng tạo ra nhân vật này để ám chỉ về chiến tranh lạnh, vai trò của khoa học, công nghệ với nước Mỹ về mặt chính trị, quân sự. sau đó, những vấn đề được mở rộng ra thông qua hình ảnh nhân vật này như: tội phạm, khủng bố…
Từ năm 1990, bản quyền phát triển người sắt trên màn ảnh rộng được chuyền tay qua nhiều thương hiệu như: Universal Studios, 20th Century Fox… Đến tháng 11/2005, Marvel mới phát triển lại người sắt từ con số 0. Đây cũng là dự án điện ảnh độc lập đầu tiên của hãng. Phim được khởi quay tháng 3/2007.
Iron Man qua phần hóa thân của Robert Downey Jr mở màn thành công ý tưởng đưa siêu anh hùng lên màn ảnh rộng, khởi động vũ trụ điện ảnh Marvel, đồng thời cứu vãn sự nghiệp của Robert
Năm 2008, Người sắtphiên bản điện ảnh ra đời. Nhân vật tỷ phú Tony Stark do Robert Downey Jr. đảm nhận đã chuyển tải thành công một người sắt thông minh, bất cần, muốn phá vỡ những quy tắc và chịu nỗi cô đơn của một thiên tài.
Phim nhận nhiều lời khen, thu về 585,2 triệu USD trong khi vốn đầu tư 140 triệu USD. Phim nhận 2 đề cử giải Oscar cho Biên tập âm thanh xuất sắc nhất và Hiệu ứng hình ảnh xuất sắc nhất. Hai phần phim tiếp nối là Người sắt 2 (kinh phí 200 triệu USD, thu về 623,9 triệu USD) và Người sắt 3(đầu tư 200 triệu USD, thu về 1,2 tỷ USD) lần lượt ra rạp vào 2010 và năm 2013. Phần 3 của Người sắt nhận 1 đề cử Oscar cho hiệu ứng hình ảnh xuất sắc nhất. Người sắt là thủ lĩnh quan trọng nhất của Avengers.
*Wolverine – Người sói
Bước ra từ phim X-men (Dị nhân), người sói Logan đã trở thành vai diễn gắn chặt với cái tên Hugn Jackman.
Dị nhân là một nhóm các siêu anh hùng do Stan Lee và Jack Kirby sáng tạo, xuất hiện lần đầu tháng 9/1963. X-Men là cách Stan Lee nói đến nạn phân biệt chủng tộc và thành kiến trong xã hội loài người. Họ là những kẻ bị cho là dị biệt, luôn bị săn lùng và sống trong nỗi sợ hãi.
Nhóm dị nhân X-men
Người Sói Wolverine qua phần diễn xuất của tài tử Hugh Jackman để lại nhiều xúc động cho khán giả và là nhân vật thành công nhất trong loạt X-men
Lần đầu tiên được xuất hiện trong vũ trụ của Marvel, Người sói Wolverine không hề có phần truyện tranh riêng, anh chỉ là một nhân vật phụ được đưa vào để đánh nhau với Hulk vào năm 1974. Về sau, thấy độc giả có vẻ thích thú với anh chàng này nên các tác giả đã tách riêng Wolverine ra và cho anh một series truyện riêng.
Theo nguồn gốc trong truyện, Wolverine từng phục vụ trong “Lữ Đoàn của Quỷ” – đơn vị biệt kích đáng sợ số 1 của Mỹ và Canada vào Thế Chiến II, bị một con chồn mật cắn và đột biến. Wolverine được sinh ra với tên James Howlett trong những năm 1880, và thường được gọi là Logan.
Người Sói xuất hiện lần đầu trên màn ảnh vào năm 2000 trong tập đầu tiên của X-Men, Wolverine sở hữu khả năng tái sinh mạnh mẽ, phản xạ gấp nhiều lần người bình thường và khung xương bằng adamantium có thể thu gọn móng vuốt.
Tài tử người Australia – Hugh Jackman – đã gắn bó với vai diễn này từ đầu và đem tới cho Wolverine hình ảnh Người Sói điển trai, mạnh mẽ nhưng cũng rất chung tình tình. Đây cũng là nhân vật chiếm được tình cảm của khán giả trên toàn thế giới. Phần phim riêng về người Sói ra đời năm 2013, nhanh chóng thu về 414,8 triệu USD trên toàn thế giới, gấp 3,5 lần so với kinh phí sản xuất 120 triệu USD, trở thành bộ phim có doanh thu cao nhất trong loạt dị nhân X-men.
Hugh Jackman đã chính thức nói lời chia tay Người sói sau gần 20 năm gắn bó
“Nếu như bạn có một người anh hùng không bao giờ bị thương, chỉ có đúng một cách để đe doạ hay tạo ra sự nguy hiểm đó là đặt những người mà anh ta quan tâm vào khó khăn nguy hiểm. Và điều đấy không giống như một chứng hay quên đâu mà nó sẽ khiến anh mệt nhanh chóng đấy… Tôi nghĩ nhiều phần trong tôi hiểu được Logan mà không phải đánh cắp anh ý để tra hỏi. Điều mà tôi muốn nói với khán giả chính là cái cảm giác của một tù nhân nhưng trong cuộc sống không thể trốn thoát. Bạn chất chứa nhưng nỗi đau và mất mát, và giữ nó trong lòng bạn nhưng bạn vẫn cứ tiến lên” – đạo diễn phim Người sói – James Mangold chia sẻ.
Với Hugh Jackman, dù từng giành được giải Tony, giải Emmy và gần nhất là được đề cử giải Oscar với vai diễn trong phim Les Miserable’ (Những người khốn khổ) nhưng người sói mới là nhân vật đính chặt vào Hugh Jackman. Đặc biệt, ở phim Logan: Trận chiến cuối cùng (2017) nam diễn viên đã khiến nhiều người có cái nhìn thay đổi về hình tượng siêu anh hùng, rằng đó không chỉ là những anh chàng chỉ đơn giản là có sức mạnh và và sự chính nghĩa, mà bên trong người hùng ấy là một nỗi cô độc rất “người”.
*Dr. Strange
Doctor Strange được Stan Lee và Steve Ditko tạo ra vào năm 1963 nhằm tăng thêm màu sắc thần bí cho thế giới siêu anh hùng Marvel. Nhân vật này xuất hiện lần đầu tiên trong Tales Strange #110 (tháng 7/1963). Được truyền cảm hứng từ chương trình phát thành Chandu the Magician những năm 1930, Stan Lee phát triển phong cách phép thuật của Dr Strange gắn liền với những câu thần chú như Eye of Agamotto, Hoary Hosts of Hoggoth.
Dr Strange qua phần hóa thân của tài tử Benedict Cumberbatch
Là một bác sĩ ngoại khoa nổi tiếng nhưng tự cao, sau một tai nạn xe hơi, đôi tay của Dr. Strange bị thương nặng, không còn khả năng phẫu thuật như trước. Để cứu lấy đôi tay, anh đi khắp thế giới tìm cách chữa trị và gặp được Thượng Cổ Tôn Giả. Trở thành học viên của viện phù thủy, Dr. Strange thông thạo cả võ thuật lẫn phép thuật, được ban tặng bộ trang phục thần bí và con mắt Agamotto (viên đá vô cực thời gian).
Năm 2012, Dr. Strange được xếp hạng thứ 83 trong danh sách 200 nhân vật truyện tranh vĩ đại nhất mọi thời đại và vị trí thứ 33 trong top 50 nhân vật Avengers của IGN (website uy tín, chuyên đánh giá về truyện tranh, game, phim ảnh… tại Mỹ).
Năm 2016, Marvel Studios đưa Dr. Strange lên bộ phim cùng tên do tài tử Benedict Cumberbatch thủ vai. Dù khác rất nhiều nguyên tác truyện tranh nhưng kỹ xảo 3D cùng và diễn xuất tuyệt vời của Benedict đã mang về cho phim 677 triệu USD trên toàn thế giới.
*Fantastic Four: Bộ tứ siêu đẳng
Bộ tứ siêu đẳng là đội siêu anh hùng được giới thiệu lần đầu tiên trong The Fantastic Four #1năm 1961, được tạo ra bởi Stan Lee và Jack Kirby. Các nhân vật của truyện gồm: Reed Richards, Susan Storm, Johnny Storm và Ben Grimm.
Năm 2005 và 2007, bộ tứ siêu anh hùng này được mang lên màn ảnh trong Bộ tứ siêu đẳng, thu về 700 triệu USD. Các diễn viên đóng chính gồm có: Ioan Gruffudd, Jessica Alba, Chris Evans, Michael Chiklis, Julian McMaho.
Bộ tứ siêu đẳng năm 2005
Năm 2015, Bộ tứ siêu đẳngđược làm lại bởi đạo diễn Josh Trank với sự tham gia của các ngôi sao như Miles Teller, Michael B. Jordan, Kate Mara, Jamie Bell, Toby Kebbell, Reg E. Cathey và Tim Blake Nelson. Tuy nhiên, phim gây thất vọng nặng nề bởi kịch bản dài dòng, kỹ xảo sơ sài. Năm 2016, Bộ tứ siêu đẳng nhận liên tiếp 3 giải: Phim dở nhất, Đạo diễn tệ nhất và Phim tiếp nối tệ nhất tại giải Mâm xôi vàng.
*Thần sấm Thor
Thần sấm Thor xuất hiện lần đầu ở Hành trình thần bí #83vào tháng 8/1963, được tạo ra bởi Stan Lee, Larry Lieber và Jack Kirby. Thor là con trai của vị thần tối cao và hùng mạnh, Odin Borson, người trị vì xứ sở Asgard giàu có và nữ thần Đất mẹ Gaea. Từ nhỏ, Thor đã được nuôi dạy cùng với em trai nuôi Loki. Người này vì lòng ghen ghét, đố kị mà đối chọi với Thor. Về sau này, Thor có những bước ngoặc bắt đầu cuộc sống, bảo vệ hai thế giới.
Thor lên màn ảnh rộng do tài tử Chris Hemsworth đóng
Thor xuất hiện trong dự án điện ảnh cùng tên vào năm 2011 do Chris Hemsworth đóng chính. Phim được đầu tư 150 triệu USD, thu về gần 450 triệu USD dù bị chê quảng bá quá lố so với chất lượng.
Thor: thế giới bóng tối và Thor: Ragnaroklần lượt được ra mắt vào năm 2013 và 2017 nối tiếp thành công của Thor, thu về khoảng 1,5 tỷ USD, với vốn đầu tư chỉ hơn 350 triệu USD.
Cùng với Iron Man, Thor là nhân vật không thể thiếu của Avengers. Thor cũng là nhân vật đưa Chris Hemsworth một bước thành sao. Trước đó, tuy anh cũng được chú ý trong Star Trek (2009) và Ca$h (2010), nhưng phải đến Thor, Chris Hemsworth mới được các đạo diễn Hollywood xếp vào danh sách các diễn viên được nhớ đến cho các phim về anh hùng.
*Black Panther
Xuất hiện trong Fantastic Four #52(1966), Black Panther (T’Challa) – vua của vương quốc Wakanda giàu có – là siêu anh hùng da màu đầu tiên trong lịch sử truyện tranh chính thống của Mỹ. Là một chiến binh vô cùng mạnh mẽ, có thể liên hệ với mọi linh hồn người chết và được tiếp thêm sức mạnh từ lá cây Bast, Black Panther còn được xếp vào nhóm siêu anh hùng thông minh của hội đồng Illuminati (hội đồng những người thông minh nhất trái đất, gồm Iron Man, Dr. Strange, giáo sư X, Ree Richards, Black Bolt). Cộng với bộ quần áo tối tân sử dụng công nghệ cao từ vương quốc Wakanda được làm từ Vibranium, Black Panther được xem là sự kết hợp hoàn hảo của Tony Stark và Captain America.
Chiến binh báo đen trên màn ảnh rộng với Chadwick Boseman
Sau màn ra mắt thành công, Black Panther góp mặt trong nhiều đầu truyện khác nhau trước khi có series riêng mang tên Jungle Action # 5. Black Panther sau đó gia nhập Avengers vì anh nghi ngờ những siêu anh hùng này có thể nguy hại đến Wakanda. Nhưng khi đã tin tưởng thì Avengers trở thành 1 phần cuộc sống của anh.
Bộ phim cùng tên ra mắt vào năm 2018 do Chadwick Boseman thủ vai đã mang về cho MCU 1,34 tỷ USD cùng cơ hội cạnh tranh tại Oscar 2019.
*Hulk: Người khổng lồ xanh
Hulk được Stan Lee và và hoạ sĩ Jack Kirby sáng tạo, xuất hiện lần đầu trong The Incredible Hulk #1 tháng 5/1962. Hulk có tên là Robert Bruce Banner, sinh ra và lớn lên trong một gia đình không hạnh phúc. Trong một lần say rượu, cha của nhân vật đã giết chết vợ. Mồ côi mẹ và không được sự chăm sóc của cha, Robert Bruce Banner được nuôi nấng bởi người dì.
Robert Bruce Banner lên đại học, học về nghiên cứu nguyên tử, năng lượng. Bruce được trao nhiệm vụ thiết kế quả bom mang lượng phóng xạ khổng lồ. Trong lúc thử nghiệm bom, Robert Bruce Banner lãnh hết lượng phóng xạ do quả bom phát ra do cố gắng cứu một người, về sau này là bạn thân của anh. Do cấu trúc gen đặc biệt, Robert Bruce Banner không chết mà biến thành một con quái vật cơ bắp. Hulk có siêu sức mạnh, càng tăng khi càng giận dữ. Vì điều này, anh bị một đạo quân của người ngoài hành tinh Toad Menv săn đuổi.
Hulk qua diễn xuất của Mark Rufallo
Năm 2003, đạo diễn Lý An đã thực hiện phim mang tên Hulk về nhân vật này. Năm 2008, phim Người khổng lồ xanh phi thường ra mắt nhưng doanh thu chỉ dừng ở mức 263,4 triệu USD, trong khi vốn đầu tư lên đến 150 triệu USD.
Là một trong những nhân vật siêu anh hùng được chú ý nhưng Hulk vẫn chưa có phim riêng nào trong vũ trụ điện ảnh Marvel. Nguyên nhân chính là do Universal Studios đang giữ bản quyền, Marvel muốn sản xuất nhưng không được phép. Người khổng lồ xanh hiện chỉ xuất hiện trong các dự án chung với các nhân vật khác trong Thor: Ragnarok (2017) và Avengers: Infinity War (2018).
*Người kiến
Stan Lee tạo ra Người kiến cùng em trai Larry Leiber và Jack Kirby trong tập truyện Tales to Astonish #27 (1962). Trong nguyên tác, tiến sĩ Hank Pym là khoa học gia sáng tạo ra bộ trang phục Ant-Man cùng công nghệ hạt Pym giúp thay đổi kích thước người mặc. Ant-Man cũng chính là thành viên sáng lập nên nhóm Avengers.
Người kiến Paul Rudd
Trong MCU, Ant-Man được đưa lên màn ảnh vào năm 2015, là anh chàng Scott Lang (Paul Rudd) – một chuyên gia điện tử thất nghiệp, có tài trộm vặt và rất yêu con gái. Scott tình cờ trộm đồ nhà giáo sư lập dị Hank Pym (Michael Douglas) để được quyền nuôi con gái. Sau khi mãn hạn tù, Scott được tập đoàn Tony Stark tuyển dụng, nhưng sớm quay lại con đường tội phạm để cứu con gái đang bị bệnh. Sau Ant-Man and the Wasp (2018), người hâm mộ cho rằng người kiến sẽ đóng vai trò quan trọng trong Avengers 4, nhờ lượng tử giới.
Còn rất nhiều siêu anh hùng được tạo ra từ thế giới của Stan Lee như Inhumans, anh em Scarlet Witch và Quicksilver, Daredevil… mỗi nhân vật đều có đời sống riêng và được Stan Lee dành hết tâm huyết khi sáng tạo. Rất nhiều thế hệ siêu anh hùng đã trở thành biểu tượng văn hóa đại chúng của Mỹ, để khi lên phim, một lần nữa, họ được chào đón. Đó là lý do vì sao, MCU luôn tri ân Stan Lee bằng cách mời ông đóng một vài vai cameo trong những bộ phim của hãng.
Stan Lee tên khai sinh là Stanley Martin Lieber, sinh ngày 28/12/1922 tại New York, Mỹ, trong một gia đình gốc Do Thái, nhập cư từ Romania. Ông vừa là nhà văn, họa sĩ, chủ bút, chỉ đạo sản xuất, dẫn chương trình, diễn viên và cũng đồng thời là chủ tịch hội đồng quản trị của Marvel Comics.
Từ nhỏ, Stan Lee đã có sở thích với sách, truyện và ao ước có những tác phẩm tuyệt vời. Ông tốt nghiệp trung học vào năm 16 tuổi. Sau đó, Stan Lee được nhận làm phụ tá tại tờ Timely Comics, một chi nhánh trong công ty Atlas Comics của Martin Goodman (đơn vị mà năm 1960 trở thành Marvel Comics).
Ban đầu, nhiệm vụ của Stan Lee là giữ mực cho hoạ sĩ vẽ không bị khô, chạy các việc lặt vặt… Về sau, ông đã sáng tác truyện tranh đầu tiên trong sự nghiệp với tên gọi Captain America: Cuộc trả thù những kẻ phản bội. Hình ảnh nhân vật Thuyền trưởng Mỹ với chiếc khiên lần đầu xuất hiện và dần trở thành biểu tượng về sau này. Bút danh Stan Lee cũng xuất hiện từ đây.
Từ một người làm việc vặt, Stan Lee trở thành hoạ sĩ truyện tranh. Thời gian sau, ông được giao giữ nhiệm vụ chủ bút và phụ trách luôn mảng mỹ thuật của Timely Comics. Về sau này, các nhân vật do Stan Lee sáng tạo mang đậm chất người hơn, bên cạnh yếu tố viễn tưởng nhờ lời khuyên của vợ. Năm 1972, ông dừng hẳn việc sáng tác để tập trung cho vai trò chủ bút.
Với những đóng góp, Stan Lee đã vinh dự được nhận giải thưởng Will Eisner Award (giải trao cho các thành tựu truyện tranh tại Mỹ) vào năm 1994 và Harvey Award (được đặt theo tên nhà văn – nghệ sĩ Harvey Kurtzman, về những thành tựu trong truyện tranh) vào năm 1995. Ông cũng được trao Huân chương Nghệ thuật Quốc gia của Mỹ vào năm 2005.
Stan Lee kết hôn với Joan Clayton Boocock Lee vào năm 1947. Cả hai có 2 người con. Năm 2017, vợ Stan Lee qua đời.
Theo Thành Lâm – Lê Phan/Phunuonline.com.vn
